Chào mọi người!
Có lẽ các anh em dù là đầu tư chứng khoán, crypto đều đang trải qua một khoảng thời gian sóng gió. Nếu có ở trong các hội nhóm mình tin rằng hiện tại sẽ có những sự hoảng sợ và tiêu cực về thị trường.
Đây luôn luôn là tâm lý chung khi tham thị trường đầu tư:
- Khi giá lên thì tràn đầy lạc quan về một thế giới màu hồng, về những tài khoản xanh, tím, về những câu chuyện trở thành triệu phú trong thời gian ngắn.
- Khi giá xuống thì tràn đầy tiêu cực, thị trường sụp đổ, chứng khoán, crypto là đánh bạc, là ảo, xóa app… trong khi chỉ vài ngày trước chính họ là những người có niềm tin ngút trời về thị trường kể trên.
Đây là tâm lý chung của con người khi tin vào điều gì sẽ tìm mọi yếu tố ủng hộ cho suy nghĩ đó. Ngoài ra, truyền thông luôn đưa ra những tin tức vào đúng thời điểm để đưa tâm lý mọi người theo đúng chiều hướng của thị trường. Tâm lý đám đông sẽ luôn là như vậy…
Mình hy vọng chúng ta sẽ không đặt mình vào số đông. Vì trong thị trường luôn chỉ có một phần nhỏ là có thể có lợi nhuận trong dài hạn mà thôi.
Trải nghiệm thực tế sẽ làm bạn trưởng thành hơn
Trước giờ mình có viết khá nhiều bài viết về đầu tư, những nguyên tắc thì rất đơn giản nhưng để thực hiện đó trong thời gian dài là điều không hề đơn giản. Vì có thể tuân thủ cả năm trời nhưng chỉ một lần phá vỡ thôi cũng có thể phá hủy thành quả đạt được trước đó.
Có những thứ dù được nhắc đi nhắc lại nhưng chỉ khi chúng ta thực tế trải qua mới có thể nhớ kỹ và khắc sâu. Như trẻ em dù được người lớn nói rằng đừng sờ tay vào lửa, sẽ bị bỏng đấy, nhưng sẽ vẫn chứ sờ để bị bỏng. Chỉ khi bỏng rồi mới thực sự biết sợ và tránh không sờ tay vào lửa nữa.
Và chúng ta hãy làm như trẻ con liên tục học hỏi và rút ra bài học. Những lỗi lầm, mất mát sẽ không là xấu nếu chúng ta biết học hỏi và ghi nhớ cho những lần sau.
Khi mới tham gia thị trường Crypto mình thường tị với những người kiếm được lợi nhuận lớn hơn trong thị trường. Cho rằng họ may mắn khi biết đến đúng thời điểm thị trường tăng, cho rằng họ may khi có tiền nhàn rỗi để mua lúc thị trường đỏ lửa.
Có thể trong thành công đều có những sự may mắn nhất định nhưng mình không biết rằng chính họ cũng đã từng trải qua những khoảng thời gian khủng hoảng, những mất mát, đau đớn trong thị trường trước đây trước khi có được thành quả như hiện tại.
Ở hiện tại, những lần khi thị trường sập, vài người quen biết mình đầu tư Crypto có hỏi thăm thì mình trả lời tâm lý mình vẫn rất thoải mái kể cả cú sập vừa rồi. Vì mình vẫn kỷ luật trong quản lý vốn và rủi ro, thị trường giảm mình vẫn có thể vui vì sẽ có cơ hội để tích lũy.
Tất cả đều do những mất mát, bài học trong quá khứ chứ không phải tự nhiên có.
Không có gì là chắc chắn, thứ duy nhất chúng ta có thể chắc chắn là quyết định của mình
Trong một vài video, cũng như bài viết mình đã có nhắc đến những câu như: “Mình không biết”, “Mình nghĩ thế này, mình nghĩ thế kia” chứ không nói chắc chắn thế này, chắc chắn thế kia.
Dù trong bất cứ thị trường nào Forex, Chứng khoán, Crypto,… hay bất cứ điều gì trong cuộc sống, mình “chắc chắn” là không có gì là chắc chắn cả.
Câu chuyện về Luna hay ngay cả với Bitcoin, hoặc bất cứ cổ phiếu nào đều không chắc chắn là sẽ tồn tại mãi nên khi đầu tư bạn hãy luôn xác định rõ khoản đầu tư là rủi ro và có thể lỗ hoặc mất.
Vì vậy, mình luôn nhắc về quy tắc quản lý vốn, hay chia trứng làm nhiều giỏ, không all in, luôn giữ lại một phần tiền mặt, chốt lãi dần,…
Ngay cả với Forex, có thể nhiều bạn mới tham gia thị trường luôn kỳ vọng đến những chén thành, những điều mang lại chân lý hay tại sao có những trường hợp thấy không đúng. Nhưng mọi thứ đều không mang tính nhị nguyên chỉ có đúng hoặc sai như cách chúng ta từng được dạy trong trường lớp.
Thứ duy nhất bạn có thể chắc chắn là việc ra quyết định của bản thân mình mà thôi. Quyết định vào lệnh hay không? Quyết định đầu tư vào thứ gì? Quyết định dừng lại hay tiếp tục?,… chính là những thứ bạn quyết định được.
Chúng ta cũng nên bỏ tư duy bắt đáy vì cũng chẳng ai biết được đâu là đáy cả, bắt đáy của hôm nay có thể là đu đỉnh của ngày mai, bỏ chữ bắt đáy này cũng sẽ giảm đi tâm lý FOMO.
Cái gọi là " Tâm bất biến giữa dòng đời vạn biến" mình nghĩ chỉ là giữa tất cả những thứ không chắc chắn trong cuộc sống thì thứ bạn có thể kiểm soát được trong cuộc sống chỉ là suy nghĩ của chính bản thân mình.
Luôn giữ bản thân có lợi ở mọi giai đoạn của thị trường
Có một tâm lý mà trước đây mình rất hay mắc phải, chắc đây cũng là tâm lý chung của những ai mới tham gia thị trường.
Đó là luôn giữ tâm lý theo kiểu xanh chín đã vào là vào hết tiền, hoặc DCA được 2 lần là hết tiền mà giá mỗi lần mua chỉ cách nhau có 1 chút. Thậm chí cuối tuần không trade còn rút bớt tiền từ Forex ra để vào coin vì không muốn để tiền nghỉ ngơi.
Lúc nào cũng chăm chăm nhìn vào giá, tăng một chút thì sướng, giảm một chút thì tim đập nhanh, thất vọng không có tâm trí làm những việc khác. Đến lúc thị trường xuống mạnh thì sợ hãi bán hết hoặc để đến mức xuống bán không được bao nhiêu nữa thì chán nản coi như mất và không nhìn vào thị trường nữa.
Nguyên nhân chính của tâm lý này sau này mình nhìn lại thì vì những lý do:
- Đầu tư quá số vốn mà mình có thể chịu rủi ro.
- Tham lam sợ mất cơ hội.
- All in đánh cược thị trường sẽ theo một hướng.
- Để tin tức, truyền thông, hội nhóm dẫn dắt.
- Chốt lợi có lãi lại vội vàng muốn lãi kép ngay vì tâm lý không muốn để tiền ngủ yên.
- Mong muốn giàu nhanh.
Với những lý do như vậy thì thực sự rất khó để mình có thể đầu tư trong dài hạn dù có những khoảng thời gian có lợi nhuận từ thị trường.
Rồi đến lúc biết là giá rất tốt, nước bọt nuốt ực ực, chảy đầy ra bàn phím mà không có tiền để vào ( vẫn còn may mắn là trước đây mình cũng ko sử dụng nguồn vốn vay trả lãi)
Giải pháp cho những điều này thì mình cũng đã chia sẻ trong các video, bài viết về đầu tư nhưng mình sẽ điểm qua lại để mọi người có quên thì tham khảo lại:
- Phân bổ vốn giữ cho mình một tỉ trọng tiền mặt - khoản đầu tư an toàn - khoản đầu tư rủi ro - khoản đầu tư rất rủi ro.
Tỉ trọng các phần này thì không có con số nào cố định cả, tùy từng thời điểm của thị trường, tùy khẩu vị rủi ro của từng người nên mọi người chọn cho mình tỉ trọng phù hợp, đừng hỏi mình bao nhiêu là chính xác. - Tiền mặt ( hoặc stablecoin) luôn dự trữ và tuân thủ kỷ luật để có thể DCA ở các khung W, M.
- Bỏ trứng vào vài giỏ như chọn vài đồng coin đại diện cho mảng nào đó của thị trường như Layer 1, Layer 2, Defi, sàn CEX, NFT,…
Chi tiết thì bạn có thể đọc bài viết bài học từ bà thím bán trứng mà mình đã viết trước đây.
Điều này để tránh những sự việc như Bitconnect, Luna lặp lại. Dù bạn có nhỡ may mua phải đồng coin về với cát bụi thì vẫn sẽ có những khoản đầu tư khác gánh. - Phân tích cơ bản về thứ mà bạn đầu tư kết hợp với phân tích kỹ thuật.
Phân tích cơ bản này không phải là theo dõi và phân tích tin tức hàng ngày nhé. Mà là phân tích để biết bạn đang đầu tư vào một thứ có giá trị trong dài hạn. - Chuẩn bị cho bất cứ kịch bản nào của thị trường, khi giá sập, sideway, tăng trưởng.
Giá sập thì có thể mua thêm được ở giá tốt hơn, tăng trưởng thì cũng có lợi nhuận kết hợp thêm chốt lãi từng phần nếu sợ tiếc nuối chốt lời xong thị trường vẫn tăng tiếp.
Ngoài việc quản lý vốn thì mình còn dành một phần vốn cho Farming, Thanh khoản, Đầu tư tự động mỗi ngày, mỗi tuần mua 1 ít coin từ usdt gửi tiết kiệm, dự trữ.
Như vậy sẽ giảm bớt tâm lý FOMO sợ mất cơ hội, cũng mua thêm một chút mỗi ngày khi thị trường sideway ngủ đông lâu. Bao lâu thì kệ nó vì mình cũng không thể đoán hay quyết định được.
Bạn sẽ luôn đưa mình vào vị thế có lợi ở các chu kỳ thị trường, chỉ cần cần giảm bớt lòng tham đi một chút mà thôi.
Việc giữ kỷ luật là rất khó, nhưng nó nằm ở trong tay chúng ta quyết định được! Đây là vài kinh nghiệm của mình, anh em có kinh nghiệm gì thì cũng comment chia sẻ nhé!
